بررسی انتقادی نجوم ابن سینا در حوزه نظری و نیز کوشش های عملی و رصدی و لو اندک وی در حیطه اخترشناسی  بر عهده این مقاله است؛ در جنبه نخست، الگوی حرکات اولیّه و ثانوی افلاک قرار دارد که در دانشنامه علایی و النّجاة مطرح شده است. وی در این الگو نحوه ارتباط بین محرّک اوّل با فلک الأعلی و افلاک کوچکتر سیّارات را به صورت هندسی و با تأکید بر آموزه ارسطویی پیکربندی حرکات افلاک سیّارات (یعنی فقط کاربرد حرکات مس...

بررسی انتقادی نجوم ابن سینا در حوزه نظری و نیز کوشش های عملی و رصدی و لو اندک وی در حیطه اخترشناسی  بر عهده این مقاله است؛ در جنبه نخست، الگوی حرکات اولیّه و ثانوی افلاک قرار دارد که در دانشنامه علایی و النّجاة مطرح شده است. وی در این الگو نحوه ارتباط بین محرّک اوّل با فلک الأعلی و افلاک کوچکتر سیّارات را به صورت هندسی و با تأکید بر آموزه ارسطویی پیکربندی حرکات افلاک سیّارات (یعنی فقط کاربرد حرکات مس...

قطب‌الدین شیرازی از منجمان صاحب نظریه در حوز? مدل‌های غیر بطلمیوسی است. بعد از آن که مدل سیاره‌ای قطب‌الدین برای سیارات خارجی، با مطالعاتی در دو کتاب نهایة الإدراک فی درایة الأفلاک و التحفة الشاهیة معرفی شد، مورخان علم متوجه شدند که این مدل در واقع از آنِ منجم دیگر مکتب مراغه، مؤیدالدین عُرضی، است. بنا بر این، مدل سیاره‌ای قطب‌الدین برای سیارات خارجی تا به امروز ناشناخته مانده بود. مدل سیاره‌ای ق...

قطب الدین شیرازی از منجمان صاحب نظریه در حوز? مدل های غیر بطلمیوسی است. بعد از آن که مدل سیاره ای قطب الدین برای سیارات خارجی، با مطالعاتی در دو کتاب نهایة الإدراک فی درایة الأفلاک و التحفة الشاهیة معرفی شد، مورخان علم متوجه شدند که این مدل در واقع از آنِ منجم دیگر مکتب مراغه، مؤیدالدین عُرضی، است. بنا بر این، مدل سیاره ای قطب الدین برای سیارات خارجی تا به امروز ناشناخته مانده بود. مدل سیاره ای ق...

منحنی های هم نور بسیاری از کهکشان های بیضی گون، بیضی هایی هم مرکز و دارای قطر بزرگ هم راستا نیستند، بدین معنی که بیضویت و راستای قطر بزرگ بیضی با شعاع تغییر می کند. به این پدیده پیچش خطوط هم نور گفته می شود که نشان دهنده سه محوری بودن ساختار کهکشان های بیضی گون است. از جمله علل پیچش خطوط هم نور را می توان در فرایند های فیزیکی موجود در محیط بین کهکشان های درون خوشه های کهکشانی، مانند برهم کنش ها...

منجمان دست کم از سدۀ نخست قبل از میلاد از ابزارهایی برای رصد اجرام آسمانی استفاده می‌کردند. ابزارهای این دوره عمدتاً برای تعیین زاویۀ میان دایرةالبروج و معدل‌النهار و تعیین لحظۀ ورود خورشید به اعتدالین استفاده می‌شدند. بطلمیوس از ابزارهایی مانند ذات الحلق، ذات الثقبتین و ذات الشعبتین نام برده است. در دورۀ اسلامی و ضمن انجام رصدهایی برای تدقیق گزارش‌های بطلمیوس، گزارش‌هایی از ساخت ابزارهای نجومی ...

تقریباً مشاهده رصدی مداوم و همزمان چند باندی بلازارها خیلی کم انجام شده است و اغلب مطالعات گزارش شده در مقالات با یکدیگر سازگار نیستند. اگرچه امروزه تغییرات نوری در طول شب رصدی برای بلازارها پدیده ای شناخته شده است، رابطه آن با تغییرات دراز مدت تابندگی، همچنان روشن نیست. رصد نوری مداوم بلازار، به منظور بررسی همبستگی شاخص رنگ با تابندگی بلازار، ممکن است در استخراج این رابطه کمک کند. حضور یا عدم ح...

مشاهدات رصدی نشان می دهند که در حال حاضر، کیهان در فاز انبساط شتابدار قرار دارد. برای توصیف شتاب کیهانی مولفه ناشناخته ای به نام انرژی تاریک با فشار منفی معرفی شده است. در این پایان نامه با استفاده از داده های رصدی ابرنواخترهای نوع ia، تابش زمینه کیهانی، نوسانات آکوستیکی باریونی، کسر جرم گاز خوشه های کهکشانی و پارامتر هابل، قیدهای رصدی بر روی پارامترهای مدل ثابت کیهان شناسی با ماده تاریک سرد را...

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر توسعه مقصدهای توسعه گردشگری نجوم صورتگرفته است. روش تحقیق مورد استفاده در این مطالعه، از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ میزان و درجهکنترل، میدانی و از لحاظ نحوة جمع آوری اطلاعات نیز از نوع تحقیقات توصیفی است. جامعه آماریتحقیق منجمان آماتور، فعالان و متخصصان گردشگری خصوصا در تورهای رصدی بوده که از طریقنمونه گیری قضاوتی تعداد 206 مورد انتخاب شدند. برای تحلیل داد...

پژوهش حاضر پیرامون سنّت نجومی مراغه در دهه های 60 و 70 سده هفتم هجری در قالب سه فصل (2-4) به سه شاخه از فعالیّتهای اخترشناسی شامل الف- ابزارسازی نجومی، ب- اخترشناسی رصدی، و ج- اخترشناسی محاسباتی در مراغه می پردازد. از جنبه روش شناختی، پژوهش در رصدخانه مراغه باید در بستر الگوهای سیّاره ای و روشهای محاسباتی نجوم بطلمیوسی و در سنّت علمی مراغه به مثابه واحدی در یک قلمرو تمدّنی و تاریخی خاصّ انجام پذیرد. ...